Milczenie

Scenerią filmu jest utopijne państwo totalitarne, leżące gdzieś w Europie, posiadające własny język, starannie izolujące się od przybyszy. Docierają tu dwie siostry, którym towarzyszy mały Johann - syn jednej z nich. Są bardzo odmienne: Anna hedonistyczna i zmysłowa, Ester intelektualna i silna. Dramat psychologiczny, jaki rozegra się między siostrami obserwuje Johann. Wątek dziecka jest przez Bergmana bardzo eksponowany; chłopiec, w świecie, którego nie rozumie, porusza się jak w labiryncie. Świat zewnętrzny objawia się bohaterom wrogo, czego znakiem są obecne w pejzażu czołgi. Dramat rozgrywa się pomiędzy ludźmi miotanymi frustracjami erotycznymi, którzy wybierają agresję zamiast zaufania we wzajemne dobro. Izolację Ester pogłębia odmienność seksualna, choroba, lęk przed przemijaniem, pustka z powodu braku macierzyństwa. Paradoksem jest, iż ta z sióstr, która w wierzy w moc kultury traci godność doznając u kresu życia głębokiego upokorzenia. Bezlitosna wizja Bergmana łączy się, z wyjątkową jak na początek lat 60-tych otwartością i gwałtownością scen erotycznych. W finale filmu, gdy Anna z Johannem wyjeżdżają zostawiając Ester, która bliska jest śmierci, ta ofiarowuje chłopcu słowniczek wyrazów obcych. Pierwszym wyrazem, jaki on znajduje jest "duch".