Galeria Malarstwa Europejskiego w Muzeum Okręgowym

Galeria Malarstwa Europejskiego tonowa, stała ekspozycja w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie.

Galeria Malarstwa Europejskiego zrywa z przyjętym powszechnie w muzeach zwyczajem odrębnego eksponowania obrazów każdej ze szkół narodowych. Potwierdzając tezę płynności rozwoju artystycznego Europy nowożytnej, w której szkoły malarskie rozwijały się w dość ścisłym, wzajemnym kontakcie, chcemy pokazać ewolucję tych zjawisk artystycznych. Jednocześnie dzięki odmienności tradycji i warunków rozwoju, na przykładzie wybranych dzieł sztuki, staramy się znaleźć uniwersalną panoramę dawnego malarstwa europejskiego.

W ekspozycji wyodrębnione zostały poszczególne działy tematyczne. Otwiera je galeria pejzażu z licznymi odmianami: ze sztafażem, realistyczno-idealistycznym, wedutą i mariną. Następnie prezentowane są obrazy gabinetowe i salonowe o „niskich” tematach: martwe natury, przedstawienia zwierząt i sceny rodzajowe. Ostatni człon stanowią dzieła ilustrujące najwyżej cenioną problematykę, wielkich i małych „historii”, czyli „wysokich” tematów: biblijnych, mitologicznych, alegorycznych i literackich.

Prezentację rozpoczyna „Pejzaż”, gatunek malarstwa, który traktuje żywą naturę, jako główny lub jedyny temat obrazu. Przedstawiony został bogaty wybór różnorodnych wizji przyrody, motywu malarskiego, który stanowił atrakcyjną ofertę dla kolekcjonerów. Widz ma okazję zapoznać się z obrazami natury dzikiej i nieujarzmionej, w których obecność niewielkich zazwyczaj postaci podkreśla nikłość ludzkiej egzystencji wobec potęgi otaczającego świata.

Kolejne trzy grupy tematyczne nazwane zostały: „Martwa natura”, „Świat zwierząt” oraz „Zwierciadło obyczaju”.

Martwa natura, jako samodzielny gatunek malarski zaczęła wykształcać się już w końcu wieku XVI, ale dopiero w kolejnym stuleciu zdobyła popularność w całej Europie. Termin martwa natura /nature morte/ pojawia się w połowie XVIII wieku. Został wynaleziony prawdopodobnie we Francji w kręgach akademickich i antybarokowych. Były to dzieła, dla których inspiracji dostarczała natura nieożywiona za pomocą swoich form, brył, materii, koloru i reakcji na światło. Umiejętność malarza polegała na doborze przedmiotów i zakomponowaniu ich zgodnie z zasadami estetyki, na przedstawieniu ich z iluzjonistycznym zacięciem, a często również na zawarciu w obrazie przekazu symbolicznego.

„Świat zwierząt” reprezentują sceny pastoralne na tle krajobrazu oraz wizerunki animalistyczne; pasące się bydło, konie, ptactwo domowe, zwierzyna osaczona przez psy, walki zwierząt.

„Zwierciadło obyczaju” prezentuje szeroki wybór przedstawień, których tematem są sceny z życia codziennego, związane ze zwyczajami, obrzędami, pracą, wypoczynkiem lub zabawą. W malarstwie rodzajowym /franc. peinture de genre/ bohaterami są zwykle anonimowe osoby, przedstawiane bez upiększeń i idealizacji, podczas wykonywania zwykłych czynności. Ostatni człon ekspozycji zatytułowany „Religia i mitologia” wywodzi się z kategorii malarstwa zwanego „historiami” /łac., wł. storie/. Dzieła pokazane zostały w zespołach tematycznych w celu ukazania różnorodnych typów i wątków ikonograficznych: Biblia – Stary i Nowy Testament; mitologia i alegorie; sceny historyczne. Problematyka ta, uznawana była za najwartościowszą i najtrudniejszą w realizacji, gdyż wymagała od twórcy umiejętności warsztatowych, jak również sporej dozy wiedzy teologicznej i humanistycznej. Co ważne dostarczała widzowi najwięcej doznań duchowo-zmysłowych. Kształtowała jego światopogląd, ubogacała intelektualnie.

Wystawie towarzyszy bogaty program edukacyjny. Zajęcia należy zamawiać pod nr tel. (17) 853-52-78, (17) 853-60-83.