Zbliża się 8. edycja festiwalu "Źródła Pamięci. Szajna-Grotowski-Kantor" (PROGRAM)

W dniach 26 – 30 września 2018 r. już po raz ósmy w Rzeszowie odbędzie się festiwal naukowo - artystyczny „Źródła Pamięci”, przedsięwzięcie poświęcone Jerzemu Grotowskiemu, Tadeuszowi Kantorowi i Józefowi Szajnie, trzem wybitnym postaciom światowego teatru, którzy swój rodowód mają w Rzeszowie i na Podkarpaciu. Dziedzictwo trzech wielkich reformatorów teatru okazuje się wciąż żywe i inspirujące dla kolejnych pokoleń reżyserów, aktorów, krytyków teatralnych, artystów - plastyków. Wydarzenie organizuje Urząd Miasta Rzeszowa oraz Teatr Maska.

W tegorocznej edycji festiwalu organizatorzy pragną zwrócić uwagę na konteksty romantyczne w twórczości Grotowskiego, Kantora i Szajny, dlatego też w programie znalazły się koncert: „Anhelli. Oratorium” Teatru ZAR, spektakle „Matka Makryna” w wykonaniu Ireny Jun (wg tekstu J. Słowackiego i książki Jacka Dehnela) czy „Faust” Teatru Przedmieście wg i J. W. Goethego i Ch. Marlowe’a. Osobną propozycją będzie spektakl „Zemsta” Teatru Maska. Często zapomina się, że Aleksander Fredro również był twórcą epoki romantyzmu, piszącym w opozycji do głównego paradygmatu, jaki obowiązywał w literaturze.

Obok kontekstów romantycznych  myślą przewodnią tegorocznej edycji będzie mit Fausta, człowieka pragnącego poznać tajemnicę wszechrzeczy i nieśmiertelności. Do tej idei wprost w swojej twórczości odwoływał się Jerzy Grotowski (w 1963 roku zrealizował „Tragiczne dzieje Doktora Fausta” wg Christophera Marlowe’a), a także Józef Szajna, który sięgnął po „Fausta” Joanna Wolfganga Goethego w 1971 roku.

Ponadto w programie festiwalu również inne ciekawe spektakle: Walny Teatr z najnowszą produkcją „Gould- Wariacje”, krakowski Teatr Barakah ze spektaklem „Requiem”, Teatr A3 z „Planem lekcji” oraz świetnie znany rzeszowskiej publiczności Teatr im. St. I. Witkiewicza z Zakopanego ze spektaklem "Dom widzących ducha". Wszystkie te propozycje to zespoły artystyczne czerpiące pełnymi garściami z dorobku i tradycji patronów naszego festiwalu.

 „Źródła Pamięci” wzbogacają także liczne wydarzenia towarzyszące.

PROGRAM FESTIWALU

Środa 26.09.2018

Teatr Maska, ul. Mickiewicza 13

17.30 Otwarcie festiwalu , „15 wystawa” - Małopolska Fundacja Muzeum Sztuki Współczesnej (foyer)

18:00 Teatr Maska „ZEMSTA” (premiera) Bilet 20 zł

Teatr Przedmieście, ul. Reformacka 4

20:00 Teatr Przedmieście "FAUST" (premiera) Bilet 20 zł 

Czwartek 27.09.2018

Uniwersytet Rzeszowski, sala Senatu

11.00   Panel dyskusyjny poświęcony pracy badawczej prof. dr hab. Zbigniewa Osińskiego

 „Zbigniew Osiński –źródła, inspiracje, konteksty”

Udział biorą: Irena Jun (Teatr Studio, Warszawa), prof. dr hab. Katarzyna Osińska (Instytut Slawistyki PAN, Warszawa) Jarosław Fret (Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław), Lech Raczak (Orbis Tertius, Poznań), dr hab. Tadeusz Kornaś (Uniwersytet Jagielloński, Kraków), Aneta Adamska (Teatr Przedmieście, Rzeszów)

prowadzenie: dr Anna Jamrozek-Sowa

Teatr Przedmieście, ul. Reformacka 4

18.00  Irena Jun, Teatr Studio „MATKA MAKRYNA” Bilet 20 zł

Teatr Maska, ul. Mickiewicza 13

20.00 Teatr Barakah ”REQUIEM” Bilet 20 zł

Spotkanie z Maciejem Gorczyńskim, prowadzi: Adam Głaczyński

Piątek 28.09.2018

Muzeum Okręgowe, ul. 3 Maja 19

11.00  Panel dyskusyjny „Szajna, Grotowski, Kantor wobec Romantyzmu”
Udział biorą: Agnieszka Koecher-Hensel (Instytut Sztuki PAN, Warszawa), Roman Siwulak (Kraków), dr Agnieszka Kallaus (Uniwersytet Rzeszowski), prof. Magdalena Rabizo - Birek (Uniwersytet Rzeszowski)

prowadzenie: dr Anna Jamrozek-Sowa

DAGART GALERIA, Millenium Hall

18.00  Otwarcie wystawy „15 wystawa” - Małopolska Fundacja Muzeum Sztuki Współczesnej

Teatr Maska, ul. Mickiewicza 13

20.00 Koncert Teatr ZAR ”ANHELLI. ORATORIUM” Bilet 40 zł

Spotkanie z Jarosławem Fretem,  prowadzi: Adam Głaczyński

Sobota 29.09.2018

Teatr Przedmieście, ul. Reformacka 4

11.00 Promocja książki ”Farsy-misteria. Przedstawienia Jerzego Grotowskiego w Teatrze 13 Rzędów (1959-1960)” prof. Dariusza Kosińskiego
prowadzenie: Monika Blige (Instytut im. Jerzego Grotowskiego)

Teatr Przedmieście, ul. Reformacka 4

18.00 Teatr A3 "PLAN LEKCJI” Bilet 20 zł

Teatr Maska, ul. Mickiewicza 13

20.00  Walny Teatr „GOULD - WARIACJE” Bilet 20 zł

Spotkanie z Adamem Walnym, prowadzi: Adam Głaczyński

Niedziela 30.09.2018

Teatr Maska, ul. Mickiewicza 13

18.00  Teatr im. St. I. Witkiewicza „DOM WIDZĄCYCH DUCHA” Bilet 40 zł

Spotkanie z twórcami spektaklu, prowadzi: Adam Głaczyński

Zakończenie Festiwalu

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. 

Spektakle „Źródła  Pamięci 2018”

Zemsta (Teat Maska w Rzeszowie)

premiera: 26.09.2018 r.

„Nie masz nic tak złego, żeby się na dobre nie przydało. Bywa z węża dryjakiew, złe często dobremu okazyją daje.” Andrzej Maksymilian Fredro

Jeden zamek, dwa rody i wieczne spory. Powodów jest tysiąc – mniej lub bardziej błahych. O dziurę w murze. O to, że… – zresztą czy to ważne o co? Ważne że to my mamy rację, a nie oni. I to oni powinni zostać ukarani, wystrychnięci na dudka, ośmieszeni. Cześnik Raptusiewicz i rejent Milczek – główni bohaterowie jednej z najbardziej znanych komedii Fredry – zacietrzewieni w swej złości i skupieni na obmyślaniu intryg nie zauważają nawet, że ich zemsta obraca się przeciwko nim samym. Zastawiając sidła na przeciwnika, sami wpadają w wykopany przez siebie dół…

Choć prapremiera sztuki hrabiego Aleksandra Fredry odbyła się w 1834 roku, pozostaje ona jednym z tych utworów, po który chętnie sięgają polskie teatry. Wciąż na nowo obdarzany rolą lustra, w którym odbijamy polską rzeczywistość sąsiedzkiego piekiełka, tekst „Zemsty” pozostaje nieodmiennie aktualny. Narodowe przywary wciąż trzymają się mocno. Jednak Fredrowski świat namalowany jest ciepłymi, życzliwymi barwami, osładzając gorzką niekiedy prawdę o Polakach. Utwór pozostaje przede wszystkim mistrzowską komedią, napisaną charakterystyczną, wpadającą w ucho frazą, skrzącą się od ciętego humoru. 

reżyseria: Paweł Aigner
scenografia: Magdalena Gajewska
muzyka: Tomasz Lewandowski
choreografia szermierki: Rafał Domagała
asystent reżysera: Kamil Dobrowolski
obsada: 
Malwina Kajetańczyk
Anna Kukułowicz
Kamil Dobrowolski
Henryk Hryniewicki
Tomasz Kuliberda
Robert Luszowski
Bogusław Michałek
Maciej Owczarek

Bilet 20 zł

FAUST (TEATR PRZEDMIEŚCIE)

premiera: 26.09.2018 r.

Teatr Przedmieście ponownie sięga po wielką literaturę, po autorskiej interpretacji  1200-stronicowej powieści Thomasa Manna „Józef i jego bracia” w spektaklu „Podróż” i po wznowieniu kultowego dramatu „Dybuk” Szymona An-skiego Aneta Adamska bierze na warsztat arcydzieło literatury światowej: „Fausta”  Johanna Wolfganga Goethego.  Nie będzie to jednak klasyczna repertuarowa pozycja, ale jak zwykle sztuka przefiltrowana  przez autorską wizję reżyserki.

W warstwie tekstowej scenariusza oprócz tekstu Goethego znajdą się fragmenty dramatu Christophera Marlowe’a, a także teksty z dzienniczka Siostry Faustyny Kowalskiej. Głównym pytaniem jakie stawiają twórcy tego spektaklu jest: co stanie się z nami,  jeśli zapomnimy o Bogu? Co stanie się z naszą duszą jeśli zapomnimy, że to jedyna nieśmiertelność jaką  tutaj na ziemi mamy...

reżyseria i adaptacja tekstu: Aneta Adamska

scenografia: Aneta Adamska, Paweł Sroka

muzyka: Jakub Adamski

obsada: Jakub Adamski, Aneta Adamska, Paweł Sroka, Maciej Szukała, Kinga Waleń, Elżbieta Winiarska

Bilet 20 zł

MATKA MAKRYNA (TEATR STUDIO)

premiera: 16.02.2018 r.

Monodram Ireny Jun powstał na podstawie poematu Juliusza Słowackiego „Rozmowa z Matką Makryną Mieczysławską” i książki Jacka Dehnela „Matka Makryna”.

W XIX wieku, kilkanaście lat po upadku powstania listopadowego, siostrę Makrynę Mieczysławską uznano za uosobienie męczeńskich losów Polski. Czcili ją wszyscy romantyczni wieszczowie: Krasiński, Mickiewicz, Norwid i Słowacki. Historia zbiegłej, prześladowanej przez prawosławny kler unickiej mniszki z Mińska, stała się sensacją w Paryżu i Rzymie. Jej relacji wysłuchał sam papież Grzegorz XVI, a Adam Mickiewicz za jej namową powrócił na łono Kościoła. Uciekinierka z carskiej Rosji, obwołana za życia cudotwórczynią i świętą, została przeoryszą nowo powołanego zakonu, któremu klasztor w Wiecznym Mieście ufundowała polska emigracja.

Po latach okazało się, że Matka Makryna tak naprawdę nazywała się Irina Wińczowa. Nigdy nie była zakonnicą, a ślady jej „męczeństwa” to pamiątka po mężu: uzależnionym od alkoholu, używającym przemocy carskim oficerze. W zakonie była tylko szafarką – świecką osobą, która pomagała w rozdawaniu posiłków.

„To niewątpliwie opowieść o tym, jak jako społeczeństwo dajemy się wodzić za nos, zwłaszcza gdy w grę wchodzi zbitka pojęciowa „Polak-katolik”. Ale jest to też opowieść o osobie, która doświadczała wykluczenia” – tak o swojej książce mówił Jacek Dehnel.

Reżyseria i wykonanie: Irena Jun

Kostium: Anna Maria Karczmarska

Bilet 20 zł

ANHELLI. ORATORIUM (TEATR ZAR)

Koncert

Tematem „Anhellego” jest fenomen, z którym Teatr musi się zmierzyć chcąc uchronić istotę swego miejsca w świecie. To temat integralności naszego życia, naszych ciał, nas samych. To temat opętania. Uczynienia z naszego wnętrza naczynia dla obecnego innego życia. Może nawet przyszłego życia. To temat prześwietlenia, przeanielenia. To temat opętania przez anioła. To hołd dla Juliusza Słowackiego oraz jego podróży do Ziemi Świętej z Neapolu, przez Aleksandrię, Kair, Damaszek, podczas której napisał poemat „Anhelli”.

Jak przez ciało człowieka przeprowadzić anioła; pozwolić mu żyć tam przez moment? W jakim kształcie muzycznym? W jakiej wibracji?

Żyjemy w katedrach ciał. Ważne są fasady, złocenia, ważne jest położenie i relacja wobec innych. Temat „Anhellego” wymagałby raczej małych drewnianych kościółków, w których pozostajemy sami. W zamknięciu. Zamiast katedr – małe świątynie serca. Małe kościoły ciała. Kaplice, domy schadzek. Tu wywołuje się zmarłych przodków, ale równocześnie niedokończony projekt dziadów rozszerza się tu w seans wołania Aniołów. Ich skrzydła nie są śnieżnobiałe. Już raczej szare, osmolone dymem dogasających dusz.

Trzeba zaangażować raz jeszcze całe swoje wnętrze, całą pneumatykę naszego życia, stworzyć bardzo dużo miejsca w sobie, stworzyć rozległą pustą przestrzeń – pustą jak syberyjskie otchłanie. Tak pustą, ze aż zasysającą.

Program koncertu składa się z  bizantyjskich i sardyńskich hymnów paschalnych w wykonaniu aktorów Teatru ZAR. Prezentowane pieśni są rozszerzoną i zmodyfikowaną na potrzeby koncertu wersją partytury muzycznej ze spektaklu „Anhelli Wołanie”.

Występują: Nini Julia Bang, Davit Baroyan, Ditte Berkeley, Przemysław Błaszczak, , Alessandro Curti, Jarosław Fret, Kamila Klamut, Aleksandra Kotecka, Ewa Pasikowska, Orest Sharak, Tomasz Wierzbowski

Bilet 40 zł

PLAN LEKCJI (TEATR A3)

Kantorowska szkolna klasa ożywa śmiechem wariata i mnogością kolejnych obrazów-wspomnień-szkolnych historyjek, lekkich i sentymentalnych, ale i gorzkich w smaku.

Szalona lekcja grana bez słów, jakby trwała poza czasem i uwięziła uczniów.

Aktorzy żyją oddzielnie w kantorowskich ławkach-pułapkach- obszarach zwykłych czynności i sztubackich żartów.Pochłonięci własnymi wspomnieniami znanych wszystkim lekcji – biologii, gimnastyki… tylko na chwilę przebiegają wąskimi pomostami do sąsiedniej ławki, by – celebrując gest i sytuację – wywoływać coraz nowsze historie…

Knują, łobuzują, rozśmieszają, dzielą się wspólną kanapką. Przeżywają rozterki i porażki, pierwsze miłości, szaleństwa, okrucieństwa i traumy kolegów. Ta wycieczka w przeszłość jest i śmieszna i nostalgiczna i smutna.

reżyseria: Dariusz Skibiński i A3Teatr

muzyka: Jacek Hałas

produkcja: Stowarzyszenie Kulturalne „Pocztówka"

obsada: Dariusz Skibiński, Jan Kochanowski, Stanislav Voitsekhovskyi

GOULD- WARIACJE (WALNY TEATR)

premiera: 10.03.2018 r.

Jan Sebastian Bach, wściekły z powodu pomysłu wysłania jego „Wariacji Goldbergowskich” w kosmos*, postanawia pozbawić ludzkość swojej spuścizny i podarować ją tym, którzy słuchać jej będą w kosmosie. Po raz ostatni aranżuje koncert zmarłego – po wykonaniu „Wariacji” – Glenna Goulda, wydobywając go przy pomocy jego własnego nagrania z fortepianu (pod postacią nadmarionety), po czym przedstawia własny muzyczny testament.

W spektaklu wykorzystywana jest oryginalna i autorska technika nadmarionety klawiszowej, w oparciu o naturalnych rozmiarów fortepian koncertowy na scenie (o wymiarach 6 m x 3 m) wraz z mechanizmem 16 silników na krzyżaku, do animacji nadmarionety na wysokości pięciu metrów. Fortepian autorskiej konstrukcji, poprzez wciskanie określonych klawiszy porusza nadmarionetą.

* W 1977 roku astronauci z NASA wysłali w kosmos Arię z „Wariacji Goldbergowskich”, jako wizytówkę homo sapiens na wypadek gdyby żyli tam Marsjanie.

reżyseria, scenariusz, scenografia, wykonanie: Adam Walny

Bilet: 20 zł

 
DOM WIDZĄCYCH DUCHA (TEATR IM. ST. I. WITKIEWICZA W ZAKOPANEM)
premiera: 29.07.2017 r.

DOM WIDZĄCYCH DUCHA
na podstawie “Spalonej powieści” J.Gołosowkera

"Jedynie złem można zniszczyć zło". Bohaterowie spektaklu umieszczeni w przestrzeni szpitala psychiatrycznego, złożonego z ludzi sztuki zgłębiają właśnie tę tezę. Zepchnięci na margines, już niepotrzebni, niewygodni, których nowa rzeczywistość uznała za zbędnych, szukają odpowiedzi wobec swojego nieusprawiedliwionego życia. „Jurodom" (bo taką nazwę nosi szpital) jest autonomiczną republiką, w zniewolonym i chorym społeczeństwie. Dopiero z perspektywy tego szpitala widać zdegenerowany świat. Pacjenci poprzez wyobraźnię wskrzeszają "Spaloną powieść" jednego z nich. Treść utworu opowiada o trzech nocach paschalnych, w trakcie których Isus podróżuje po bolszewickiej Moskwie. Dopiero ta próba przywołania opowieści ukazuje stopień upadku nie tylko duchowości, ale i człowieczeństwa. Człowiek to zwierzę. Interesujące zwierzę. Zwierzę, które chętnie poluje na inne zwierzę, a gdyby mogło to zapolowałoby nawet na samego siebie.

W spektaklu wykorzystano fragmenty Boskiej Komedii (Divina Commedia) Dantego Alighieri

Spektakl dla widzów powyżej 16. roku życia.

scenariusz i reżyseria: Agata Biziuk

asystent reżysera: Andrzej Bienias

konsultacja: Henryk Paprocki

muzyka: Piotr Klimek

scenografia: Katarzyna Pielużek

reżyseria światła: Monika Sidor

muzyka na żywo: Jerzy Chruściński, Jacek Hołubowski, Bogusław Zięba

obsada: Adrianna Jerzmanowska, Agnieszka Michalak, Andrzej Bienias, Piotr Łakomik, Krzysztof Najbor, Marek Wrona, Krzysztof Wnuk, Jacek Zięba-Jasiński

Bilet: 40 zł

Szczegóły: www.teatrmaska.pl

Bilety do kupienia na stronie www.teatrmaska.pl lub w Kasie Teatru Maska w Rzeszowie